131 milyon $ buhar olmuş!

İzmir ve Muğla'daki orman yangınlarının ardından başlayan uçak polemiğinin perde arkası netleşmeye başladı. Orman Genel Müdürlüğü'nün yaz ayları öncesinde ayrı ayrı açtığı uçak ve helikopter ihalesine katılan Türk Hava Kurumu'nun (THK) yüksek fiyat teklifi nedeniyle elendiği ortaya çıktı. THK'ya 5 adet Canadair CL-215 yangın söndürme uçağı için 2008-2018 yılları arasında yapılan kiralama sözleşmeleri karşılığında 131 milyon dolar hak ediş ödendiği de belirlendi. 1997'den bu yana ödenen para ise 146.5 milyon doları buldu. Bu paranın 1960 model uçakların bakımonarımı yerine nereye harcandığı merak konusu...

İLK İHALEYE GİRMEDİLER
SABAH'a konuşan Tarım ve Orman Bakanlığı yetkilileri kamuoyunda tartışılan pek çok soruya açıklık getirdi. Edinilen bilgilere göre, Orman Genel Müdürlüğü, 2016- 2017 ve 2018'de yangın söndürme uçaklarını THK'den kiraladı. Geçen yıl THK ile yapılan sözleşme sona erdi. Genel Müdürlük, THK'ye "Filonuzdaki 5 adet yangın söndürme uçağının bakım-onarımını halledin, sizinle çok yıllık kiralama sözleşmesi yapalım" teklifi götürdü. THK ise ekonomik darboğazda olduğunu bildirerek, 28 Şubat'ta düzenlenen 5 adet amfibik uçak kiralama işi ihalesine katılmadı.

UÇUŞ GARANTİSİ İSTEDİ
Arkasından Orman Genel Müdürlüğü ikinci bir uçak kiralama ihalesi daha açtı. Yaklaşık maliyet 45 milyon TL iken, THK birinci oturumda 90 milyon, ikinci de ise 70 milyon TL teklif verdi. 985 saat de uçuş garantisi istedi. THK'nin bir yangın söndürme uçağı için teklif ettiği birim fiyat, aynı yıl ihale edilen helikopterin birim fiyatının 3 katından daha fazla olunca Orman Genel Müdürlüğü revize teklifi kabul etmedi. Getirilen teklifin maliyetin yüzde 80 daha fazlası olduğuna vurgu yapılarak, 1 yıl süreli 18 helikopter kiralanmasıyla ilgili ihale açıldı.

HELİKOPTER İHALESİNE DE TEKLİF VERDİ
THK elinde helikopter olmamasına rağmen o ihaleye de teklif sundu. Bakanlık yetkilileri, "O ihalede, THK'nin verdiği teklif bir helikopter için saat başına 36 bin TL oldu. En uygun teklifi ise saatine 26 bin TL öneren Bordo Grup bünyesindeki EAB Uluslararası Havacılık verdi. Helikopterler yangın söndürmede daha fonksiyonel. Yangın söndürme uçağında olduğu gibi helikopter kiralamasında da önceden belirlenen garanti uçuş saati uygulamaları yapılıyor. THK dahil tüm yüklenicilerin hizmet alım sözleşmelerinde bu usul aynıdır" dedi. THK'ye ait uçakların fiili su taşıma kapasitelerinin daha çok olmasına rağmen helikopterin hareket kabiliyetinin daha yüksek olduğunu anlatan yetkililer, "Uçaklar teknik olarak sadece deniz, büyük gölet ve barajlardan su ikmali yapabiliyor. Helikopterler ise deniz, büyük gölet ve barajların yanında, havuzlardan dahi su alabiliyor" açıklamasında bulundu. Savunma Sanayi Başkanlığı ile görüşüldüğünü, Orman Genel Müdürlüğü bünyesinde kullanılmak üzere Japonya'dan 15 ton su alabilen, 600 metrede kalkabilen yangın söndürme uçakları alınabileceğini vurgulayan yetkililer, Skorsky'den gelecek 3 adet yangın söndürme helikopterinin de 2021'de teslim edileceğini bildirdi.

PARA NEREYE GİTTİ?
THK'nın 2008-2018 yılları arasında düzenlenen yangın söndürme uçağı kiralama ihaleleri karşılığında Orman Genel Müdürlüğü'nden 131 milyon dolar hakediş aldığı da ortaya çıktı. 1997'den bu yana kurumun aldığı hakediş tutarı ise 146.5 milyon doları buldu. Bakanlık yetkilileri, paranın nereye harcandığını bilmediklerini belirterek, "Uçakların bakım ve onarım masrafları için bu hakedişlerden pay aktarılabilirdi" dedi.

HANGARA KAÇIRIRKEN YAKALANDI
THK, kullanılmayan yangın söndürme uçağını hangara kaçırırken kameraya yakalandı. O anların çekildiğini fark eden THK görevlisi, hangara taşınacak olan yangın söndürme uçağını taşımaktan vazgeçti. Ardından çalışır vaziyetteki uçaklardan ikisi pist kenarına su bıraktı.