YSK Başkanı konuştu: Sahte seçmen de hayali seçmen de yok

Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Sadi Güven, AA muhabirinin, seçmen kütüklerinde "hayali seçmen", "ölü seçmen" bulunduğu, "Suriyelilere oy kullandırılacağı" iddiaları ve beyan edilen yerleşim yerinde oturmadığı belirlenen seçmenlerin durumuyla ilgili sorularını cevapladı.

Güven, 31 Mart'ta yapılacak mahalli idareler seçimlerinin ön hazırlıklarını büyük oranda tamamladıklarını, bugün itibarıyla Türkiye'de mevcut seçmen sayısının 57 milyon 93 bin 985 olduğunu bildirdi.

Kamuoyunda son günlerde dile getirilen "ölü, hayali seçmen" iddialarına yanıt veren Güven, seçimin başlangıç tarihinden önce Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü'nden 18 yaşını tamamlamış vatandaşların kayıtlarını aldıklarını, seçim sürecinin başlangıç tarihi yani 1 Ocak itibarıyla da Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü ile ilişiği keserek, listeler üzerinde çalıştıklarını anlattı.

Bu listelerden asker, hükümlüler, kısıtlı olanlar ve ölenlerin kayıtlarını düştüklerini belirten Güven, bu incelemenin ardından seçmen kütüklerini liste haline getirip askıya çıktıklarını söyledi.
Güven, şöyle konuştu:

"Birtakım değişiklikler yapılması, yanlışlıkların olması çok doğal. Yasa koyucu zaten bu nedenle muhtarlık bölgesi askı listelerinin asılmasını öngörüyor. İki seçim dönemi arasında bu tür yanlışlıklara itiraz etsinler diye seçime katılma hakkında sahip siyasi partilerle de paylaşıyoruz. Sadece bununla da yetinmiyoruz, seçim sürecindeki itirazlar üzerine yapılacak değişiklikleri de yine siyasi partilerle paylaşıyoruz."

Güven, 4-17 Ocak tarihleri arasındaki askı döneminde, vatandaşların kendi apartmanında oturanları kontrol edip, gerekirse itiraz edebilsinler diye bina bazlı listeleri de yayınladıklarını bildirdi.

"Bütün kamuoyu bizimle ilgileniyor, bize yükleniyor." diyen Güven, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünce, doğum ve ölümle ilgili kayıtların tutulması gerektiğini, vatandaşın nerede oturduğuna dair adres tescilinin de yine bu genel müdürlük tarafından yapıldığını aktardı.

Başkan Güven, YSK'nın da adres kayıt sistemindeki yerleşim yerleri esas alınarak hazırlanmış bu listeleri esas alarak seçmen kütüklerini hazırladığına işaret etti.

Mükerrer seçmen var mı?

Başkan Güven, seçmen listelerinde mükerrer seçmen bulunma ihtimali olup olmadığı sorusunu, "Türkiye'de vatandaşımız doğduğunda Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü bir kimlik numarası veriyor ve herkese tek bir numara veriliyor. Bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının, sisteme iki kere kayıt olması söz konusu değil. Mükerrer seçmen olmadığı gibi sahte seçmen de yok, hayali seçmen de yok. Seçmen nerede kayıtlı olursa olsun ancak bir kez kayıt olabiliyor" diye cevapladı.

"Yığma seçmen''

"Yaşamadıkları yer dışındaki muhtarlıklara seçmen nakli yapılması" konusuna da değinen Sadi Güven, mahalli idarelerin kendi yapısından kaynaklanan bir takım sıkıntı bulunduğunu, bunun her seçim döneminde yaşandığını söyledi. Başkan Güven, şu bilgileri verdi:

"Özellikle muhtarlıklarla ilgili seçimlerde muhtar adaylarımız veya muhtarın akrabaları büyük şehirlerden köylere gidiyorlar. Bunların bir kısmı, mevzuata uygun nakiller. İnsanların birinci, esas oturdukları adresleri olduğu gibi diğer adresleri de olabiliyor. Diğer adreslerinde de telefon, elektrik, su kayıtları gibi belgeleri bulunabiliyor. Bu vatandaşlar isterse diğer adresi de esas adres olarak tescil ettirebiliyor.

Bunun dışında bir de gerçekten orada oturmayan, yığma tabir ettiğimiz seçmenlerin gidişi söz konusu olabiliyor. Siyasi partilere listeleri tam da bunun için veriyoruz. Muhtarlıklarda seçmen listelerini askıya bunun için çıkarıyoruz. Vatandaşların kendi apartmanındaki dairede kimlerin oturduğunu sistem üzerinden sorgulamalarına bu yanlışlar düzelsin diye izin veriyoruz."

Yapılan tahkikat sonucu beyan edilen yerleşim yerinde oturmadığı belirlenen seçmenlerin kayıtlarının dondurulacağını daha önce açıkladıklarını hatırlatan Güven, bu durumdaki seçmenlerin askı süresi içinde gerçek yerleşim yerlerine kayıtlarını aldırmadıkları takdirde önceki yerleşim yerinde de oy kullanamayacaklarını bildirildi.

Güven, "Size çarpıcı bir örnek vereyim, 2018 milletvekili genel seçiminde hakimlerimizin dondurduğu seçmen sayısı 736 iken bu seçim döneminde dondurulan seçmen sayısı 56 bin 495. Biz YSK olarak bu işte ciddi manada hassasiyet gösteriyoruz ve seçmenlerimizin gerçek yerlerinde oylarını kullanmasını için elimizden geleni yapıyoruz, yasa da onu emrediyor. Bu sadece 1 Ocak'tan önce kaydını aldıranlarla ilgili inceleme sonucu. Hakimlerimize bu konuda resen inceleme yetkisi de verdik"şeklinde konuştu.

Hakimlerin ayrıca, askı döneminde, 4-17 Ocak tarihleri arasında adresini aldıranlarla ilgili inceleme yaptıklarını anlatan Güven, inceleme sonucunda nakil yapılan adreste oturmadığı belirlenen seçmenlerin adres taşıma taleplerinin reddedildiğini bildirdi. Güven, "Yüksek Seçim kurulu, seçmenlerin oturdukları yerde oylarını kullanması için elinden gelen tüm gayreti göstermektedir" dedi.

"Ölü seçmen'' iddiaları

Ölü seçmen iddialarına da yanıt veren Başkan Sadi Güven, Nüfus Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünden 1 Ocak'tan önceki nüfus kayıtlarını aldıklarını hatırlattı.

Alınan listede, 1 Ocak'tan önceki dönemde 100 yaş üzerinde 6 bin kişinin olduğunu görünce, şüphelendikleri kayıtları incelettiklerini söyleyen Güven, şöyle devam etti:

"Bu 6 bin kişi, ölü olanlar kayıttan düşüldü. Ancak 1 Ocak'tan sonra, yani listeler askıya çıktıktan sonra da 165 kişiyle ilgili de böyle ihbar geldi. Biz de kendi kayıtlarımızı kontrol ettik ve 100 yaş üzerindeki seçmenlerle ilgili araştırma yapılması için Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne yazı yazdık. Oradan sonuçlar geldi. Bunlardan 7 kişinin sağ olduğu, diğerlerinin öldüğü belirlendi. Bu 7 kişi dışındaki vatandaşlar, Nüfus Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü kayıtlarından ve bizim seçmen kütüğü listesinden düşüldü. Seçimde sandık başına koyacağımız listelerde bu vatandaşlarımızın isimleri olmayacak. Sadece bunu da yeterli görmüyoruz. Seçimden bir hafta önce de yine Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünden ölen vatandaşların listesini tekrar almak suretiyle sisteme işleyip, kayıtlarını düşüyoruz. Dolayısıyla sistemde şu an itibarıyla ölü seçmen görünmüyor. Seçimden bir hafta öncesine kadar vefat eden seçmenleri de listelerden düşüreceğiz."

Suriyelilerin oy kullanması

Suriye vatandaşlarının seçimde oy kullanacağı iddalarına karşı da Sadi Güven, "Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayan bir kişinin oy kullanması mümkün değil" dedi.

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı kazananların nereden geldiğinin YSK'yı ilgilendirmediğini belirten Güven, şunları kaydetti:

"Bulgaristan'dan, Yunanistan'dan, Rusya'dan göç edip vatandaşlığa kabul edilmiş vatandaşlarımız olabilir, başka ülkelerden gelebilir. YSK olarak bu benim sorunum değil. Ben sadece bir kişinin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olup olmadığına bakarım. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan kişileri de diğer şartları yerindeyse, kısıtlı değilse, 18 yaşını doldurmuşsa, asker değilse seçmen olarak listeye yazarım. Onun dışında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayan Suriyeliler kesinlikle oy kullanamaz. Ülkemizde bulunan yabancılara da kimlik veriliyor. Ancak o yabancıların kimlikleri 99 ile başlıyor ve 99'lu numara ile başlayan kimlik belgelerini sistemimiz kabul etmiyor. Dolayısıyla Suriyeli birinin sistemde oy kullanması diye bir şey söz konusu değil. Oy kullananların tamamı Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan kişiler."

Güven'in başkanlığı döneminde 8. seçim

Sadi Güven, soru üzerine, 24 Ocak 2013'ten beri yürüttüğü YSK Başkanlığı görevinde sekizinci büyük seçimini yapacağını belirtti.

Hakimler ve Savcılar Kurulu seçimiyle dokuzuncu kez Kurul Başkanı olarak seçim yapacağını ifade eden Güven, "Seçimi yönetmek zor. Aslında tartışanların çoğu seçim hukuku açısından bilgisi olmayan şahıslar. İkna etmek çok zor. Seçim sistemini bilmeyen kişiler seçimi tartışıyor" dedi.

Güven, bu günlerde hazırladıkları bir kamu spotuyla seçmenleri bilgilendirmeye amaçladıklarını dile getirerek, vatandaşların televizyonlarda yayınlanan bu spotu izlemelerini istedi.
Sandık başında memur üye ile başkan dışında, o seçim bölgesinde son milletvekili seçiminde en çok oyu alan beş siyasi parti temsilcisinin görev aldığını hatırlatan Güven, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Vatandaşa oylarını onlar kullandırıyor, seçimin sonunda akşam oyları onlar sayıyor, sayım döküm cetvelini onlar tutuyor. Bu belgelerin tamamı kare kodlu olarak ilçe seçim kurulu tarafından tarandıktan sonra ilçe birleştirme tutanaklarıyla siyasi partilerle eş zamanlı olarak YSK'ya geliyor. Sadece bununla da yetinmiyoruz. 2014 mahalli idareler seçiminden bugüne kadar tüm seçimlerdeki tüm sandıkların siyasi partili üyelerinin imzaladığı ıslak imzalı sandık sonuç tutanakları bizim sitemizde görülebiliyor. Bunlar PDF resim formatında olduğu için değiştirilmesi mümkün olmayan belgeler bugüne kadar da değiştirildiği yönünde hiçbir itiraz da gelmedi. Vatandaşlarımızın, kendi oy kullandığı sandığın tutanağını, bu sandığın ilçe, il birleştirmesini Türkiye geneline kadar görme imkanları var. Bu 2014'ten bu yana yapılıyor. Dünyada bunu tek biz yapıyoruz. Her zaman söylüyorum, seçimde yarışan da seçimi yapan da siyasi partilerdir. Partilerimizin sandığa sahip çıkmasını istiyorum."