Hıncal Uluç'un köşe yazısı
Uzun zamandır sesini fazla duymadığımız Üstat Radi Dikici'den bir mail aldım geçen hafta..
"Sevgili Hıncal, köşende iki yıl önce üç hafta süreyle Hz. Muhammed'in üç mektubunu ve Roma-Bizans İmparatoru Heraklius'a gönderilen mektubun nerede olduğunun bilinmediğini yazmıştım. Şimdi bir tarihçi olarak mektubun aslına ulaşmanın mutluluğunu yaşıyorum" diyor ve anlatıyor.. O zaman buyrun okuyun...
***
Okurlarımız hatırlayacaklardır. Bu köşede Hazreti Muhammed'in 628 yılında dönemin üç hükümdarına yazdığı mektubu anlatmıştık. Bu üç mektubu kısaca size özetlemek isterim.
Mektuplardan biri Pers İmparatoru II. Hüsrev'e gönderilmiştir. O sırada Persler Hıristiyandır. II. Hüsrev, elçiye hakaret ettikten ve mektubu parçalayarak yere attıktan sonra elçiyi de kovmuştur. Böylece bu mektuptan geriye hiçbir iz kalmamıştır.
İkinci mektup "Kopt Hükümdar'ı" (veya İskenderiye Valisi) Mukavkıs'a gönderilmiştir.
Üçüncü mektup Roma- Bizans İmparatoru Heraklius'a (610-641) gönderilmiştir.
Genellikle Batılı yazarlar bu konuyu görmezden gelirler ve sadece rivayet olduğunu yazarlar. Örneğin Heraklius'un biyografisini yazan ve tarih profesörü olan Walter E. Kaegi "Heraclius, Emperor of Byzantium" adlı eserinde, şöyle yazmaktadır: "... Muhammed Peygamber ona, onu İslama çağırmak için, bir elçi göndermeye teşebbüs etti ama bu elçi asla ona ulaşamadı ve elçi ile imparator arasında bir görüşme olmadı." Halbuki ünlü tarihçi Ebu Cafer Taberi (839-923) "Tarih-i Taberi" adlı kitabında, "Müslümanlığa davet eden mektubu Dahiyye bin Halif ile gönderdi... Bizans İmparatoru ki, adı Hirakl idi. O Müslüman olmadı. Resul-i Ekrem'in elçisine izzet ve hürmet gösterdi ve geri gönderdi," yazmaktadır.
Ahmet Cevdet Paşa (1822-1895) aynı konuyu "Peygamberler ve Halifeler Tarihi" kitabında yazmıştır: "Kayser-i Rum (Bizans İmparatoru) dahi name-i hümayunu (mektubu) tazim ile eline alıp yüzüne sürmüş ve Dihye'ye pek ziyade ihtiram edip birçok hediyeler dahi vermiştir."
Buna karşılık Beyrut Amerikan Üniversitesi profesörlerinden Nadia Maria El Cheikh'in, "Arapların Gözüyle Bizans" adlı eserinde 15 sayfayı bu mektuba ayırmış ama kaynak gösterememiştir.
Önceki yazımıza biz de internette dolaşan 15 kadar fotoğrafın birini örnek olarak seçip eklemiş ve Hz. Muhammed'in Heraklius'a gönderdiği mektupla ilgili sözlerimizi şöyle bağlamıştık:
"Mukavkıs'a gönderilen mektubun aslı Topkapı Saray'ında, orijinal kopyası bendedir. Yukarıda verdiğimiz bilgilerden de anlaşıldığı gibi, Heraklius'un mektubunun aslı (henüz) ortada yoktur. Bu nedenle, Heraklius'a gönderildiği ifade edilen en az 20 ayrı mektuptan birini seçtik ve "Peygamberimizin İmparator Heraklius'a gönderdiği mektubun temsili resmi" altyazısını koyduk. Okurlarımızdan belki birinin, bu konuda kaynak göstererek bilgi verebileceğini düşünerek, e-mail adresimi aşağıya yazdım: [email protected]
İyi haber aradan iki yıl geçtikten sonra değerli dostum Ahmet Kemal Şenpolat'tan geldi. O bana İmparator Heraklius'a yazılan mektubun aslının bulunduğu yerin haberini gönderdi. Fotoğrafta gördüğünüz gibi, mektubun aslı şu anda Amman'da Kral Hüseyin Camii Müzesi'nde bulunuyor ve sergileniyor..
Müzede Mektubun altındaki levhadaki tanıtım yazısı şöyle.. Mektup: "Peygamber'den Büyük Roma İmparatoru Heraklius'a"
Mektubun orijinalinden tercümesini Taha Salihi yaptı. Önceki yazımızda yazdığımız metin İngilizce tercümesindendi. Bu tercüme ise mektubun tam karşılığı..
"Bağışlayıcı ve affedici Tanrı adına, O'nun elçisi Muhammed Abdullah'tan, hidayet yolunda olan Büyük Roma İmparatoru Heraklius'a.
Seni doğru yola, İslam dinine davet ediyorum. Müslüman ol ki, selamete eresin, Müslüman ol ki, sevabın ikiye katlansın. Yoksa tüm tebaanın günahı da senin üzerine yüklenip ikiye katlanacaktır."
Mektup Kuran'dan Al-i İmran suresinin 64. ayetiyle devam etmektedir.
"Geliniz, ya Ehl-i Kitab'a inananlar (Kuran, İncil, Tevrat ve Zebur), doğru söze inanalım, Allah'tan başkasına ibadet etmeyelim ve ona hiçbir şeyi ortak koşmayalım ve Allah'tan başkasına tapmayalım. Eğer onlar kabul etmezlerse şahit olun ki bizler Müslümanız."
Mektubun altındaki mühürde Allah'ın Resulü Muhammed yazıyor.
Yorum Yazın