COVID-19'a sadece sosyal medyada değil, ana akım çıkışlarında da bir komplo teorisi olarak patlak verdi. Çin yeni bir tür Covid-19 ölümcül salgınını ilk kez bildirdikten yaklaşık iki ay sonra, salgın konusu şu anda tüm dünyada manşetlere hâkim olmaya devam ediyor. Virüs güncel haritasında neredeyse tüm dünya ülke ve kıtalarını kırmızı renklere bezenmiş durumda ve 382.644 den fazla insan bu amansız virüs ile kontamine olmuş durumda, ayrıca 24.03.2020 tarihi itibari ile 16.587 den fazla insan maalesef yaşamını yitirmiştir.
Sosyal ve ana akım medyada ki bazı iddialar, örneğin; ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından Washington Post tarafından bildirilen bir araştırmada, virüs hakkında komplo teorilerini içeren (bir biyo-silahtan kaynaklandığı iddiaları gibi) yaklaşık iki milyon tweet'in üç hafta boyunca ABD dışında yayınlandığı belirtildi. YouTuber Dana Ashlie, son zamanlarda virüs salgınının gerçek sebebi olduğunu iddia ettiği videoları çevrimiçi olarak yayınladı. Yüz binlerce YouTube ve Facebook takipçisi olan Ashlie, COVID-19'un ortaya çıktığını ve salgının merkezi olan Çin'in Wuhan şehrinde 5G mobil teknolojisinin yaygınlaştırıldığını iddia etti.
Detrick Operasyonu
1983'te Sovyet gizli servisi KGB, ABD'nin Fort Detrick'te AIDS'i biyolojik bir silah olarak geliştirdiği söylentisini yaydı ve hapishane mahkûmları, etnik azınlıklar ve eşcinsel insanlar üzerinde test ettiğini açıkladı. Ayrıca ABD'nin, hastalığın Afrika kıtasından kaynaklandığını söyleyerek kasten suçu saptırdığını iddia etti.ABD ordusunda başka bir komplo teorisi ise keneler. 2019'da Cumhuriyetçi Kongre Üyesi Chris Smith, Pentagon'u sözde silahlı keneler programı hakkında gizli belgeleri yayınlamaya çağırdı.
Dijital çağ yanlış bilgileri artırır
Bu arada dijital devrim, söylentilerin ve dezenformasyonun yayılmasını artırdı. Çevrimiçi yayınlar sosyal medyada ve Messenger uygulamaları aracılığıyla herhangi bir tıbbi veya sağlık otoritesinin onları çürütebileceğinden daha hızlı paylaşılır durumda. Dijital çağ komplo teorilerinin viral hale gelmesine izin verdi.
Salgının ilk günlerinde, popüler Suudi gazetesi el-Watan'ın köşe yazarı 2 Şubat'ta yeni koronavirüsün Batı ilaç şirketleri tarafından aşı satarak kâr elde etme çabasının bir parçası olduğunu, Suriyeli yetkili al –Thawra’da 3 Şubat'ta virüsün Çin tarafından ABD ile yürütülen ekonomik ve psikolojik savaşın bir parçası olduğunu yazdı.Benzer iddialar Rusya'nın devlet tarafından yönetilen Kanal 1'inde de yayınlandı. ABD'de, sağcı medya da kendi komplo teorilerini üretti. Washington Times 24 Ocak'ta yeni korona virüsün Çin'in "gizli biyolojik silah programı" ile bağlantılı bir laboratuvardan kaynaklanmış olabileceğini dile getirdi.Taylandlı bir siyaset bilimcisi ‘’Bilim ve Uluslararası Güvenlik Enstitüsü’’ müdürü Thitinan Pongsudhirak, Bangkok'ta "Virüs o kadar önemli olmayan bir ülkede ortaya çıksaydı, tedavisi ve gelişimi farklı bir ışık yaratacaktı. Çin'in ekonomik rekabet ve ABD ile jeopolitik gerilimler de dâhil olmak üzere birçok ülkeyle ilgili sorunları var. Küresel olarak bu ülke baskındır ve Çinli turistler birçok Asya ülkesi için bir numaralı kaynaktır. Tüm bunlar salgının yolunu etkiledi’’ dedi. 24 Ocak'ta Dış Politika dergisinde yer alan bir haberde, Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping'in açıklaması ise: siyasi gündem, ipek yolu, ekonomi vb.n konuların salgının temel nedeni olabileceği öngörüsündeydi.
Bir başka komplo teorisi de, korona virüsün aslında CIA tarafından Çin'e savaş açmanın bir yolu olarak tasarlanan bir biyo-silah olduğunu öne sürüyor. Diğerleri, İngiltere ve ABD hükümetlerinin, potansiyel bir aşıdan para kazanmanın bir yolu olarak korona virüsü yaydıklarına inanıyorlar. 2019’daki bir YouGov anketinde, İspanya’daki katılımcıların 'sının HIV'in gizli bir grup veya kuruluş tarafından yaratıldığına ve dünyaya yayıldığına inanıyor. Fransızların''si ve İngiliz katılımcıların 'si “aşıların zararlı etkileri hakkındaki gerçeklerin kasıtlı olarak halktan gizlendiğine” inanıyordu.Benzer koşullar 2015-16 Zika virüs salgını ile de meydana geldi. Zika komplo teorileri virüsün doğal bir olaydan ziyade biyolojik bir silah olduğunu ileri sürdü.Tübingen Üniversitesi'nde ders veren Profesör Michael Butter, komplo teorilerinin bir grubun bir kurumu, bir ülkeyi veya tüm dünyayı kontrol etmek ve yok etmek için gizli bir şekilde plan yaptığını iddia etme eğiliminde olduğunu söylüyor (David Rockefeller, Yahudi asıllı, Amerikalı bankacı, iş adamı. "Dünya İmparatorluğu" ve "Yeni Dünya Düzeni" gibi söylemleri dikkat çekmiş ve geniş tepki toplamıştır.20 Mart 2017 günü David Rockefeller kalpsizlikten öldü. 6 kalp nakli, 3 böbrek ve 2 de ciğer nakli operasyonu geçiren David Rockefeller ve Rothschild gibi ailelerin bireyleri tüm dünyayı kana bulayan, zenginleri daha zengin ve fakirleri daha fakir yapan fikrin mimarları oldu)
'Yarasa çorbası ve biyomühendislik'
DSÖ'nün "infodemik" olarak nitelendirdiği şeyin ortasında, sosyal medya şirketleri COVID-19 salgını hakkında yanlış bilgilendirme ile mücadele etmek için bazı adımlar attı. Facebook, Twitter ve YouTube, korona virüs hakkında bilgi arayan kullanıcıları DSÖ gibi güvenilir kaynaklara yönlendirmek için önlemler açıkladı.
Yaygın bir şekilde dolaşan güçlü bir teoride ise, virüsü, sosyal medyada yaygın olarak paylaşılan ve sonunda Rus devlet ağı, RT ve Daily Mail dâhil olmak üzere ana akım medya siteleri tarafından dile getirilen bu virüsün, yarasa çorbası yiyen Çin’li bir kadından yayıldığı şeklindeydi.Daha sonra klibin 2016 yılında Endonezya'da çorba içen tanınmış bir Çinli vlogger ((Video blogcusu: video kaydı yöntemi ile günlük tutan kişi)) olduğu ortaya çıktı. Bilim adamları yarasaların yeni virüs için bir taşıyıcı olduğuna inanırken, başka bir hayvan konakçısı aracılığıyla insanlara atlamış olabileceğinden şüpheleniyorlar.
Tıbbi komplo teorilerinin yayılmasının toplumun diğer kesimleri için de ciddi sonuçları olabilir. Örneğin, Avrupa'daki Kara Ölüm sırasında, Yahudiler pandemiden sorumlu tutularak günah keçisi haline getirildi. Bu komplo teorileri, tüm Avrupa'daki Yahudi topluluklarına karşı şiddetli saldırılara ve katliamlara yol açtı. Korona virüsün patlak vermesi, Doğu Asya’lı olarak algılanan insanlara yönelik ırkçı saldırılarda dünya çapında bir artışa yol açtı.
DSÖ yanlış bilgileri ele almak için bir efsaneler sayfası hazırladı.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus'a göre, bu tür iddialar COVID-19 salgını ile mücadele çabalarını engelliyor. "HIV veya H1N1 gibi önceki pandemilerde, biye mühendislik, bazı popülasyonları ortadan kaldırmaya yönelik söylentiler veya bunun yeme ve sanitasyon alışkanlıklarıyla bağlantılı olduğu gibi benzer komplo teorileri vardı" dedi.
Araştırmalar komplo teorilerinin terörist saldırılar, hızlı siyasi değişiklikler veya ekonomik kriz gibi toplumdaki kriz anlarıyla ilgili olarak ortaya çıkma eğiliminde olduğunu göstermektedir. Komplo teorileri, kaotik bir dünyayı anlamaya çalıştığımız belirsizlik ve tehdit dönemlerinde çiçek açar. Bunlar, komplo teorilerinin korona virüs ile ilişkili olarak yayılmasını açıklayan virüs salgınları tarafından üretilen koşullarla aynıdır. Sahte haberlerin ve komplo teorilerinin korona virüsün etrafına yayılması o kadar önemli bir sorundur ki Dünya Sağlık Örgütü (WHO) bunlarla başa çıkmak için bir “efsane avcıları” web sayfası oluşturmuştur.
Fazla düşünmeyin
Birçoğunuz muhtemelen “tıp fakültesi sendromu” nu biliyorsunuzdur - tıp öğrencilerinin kitaplarda çalıştıkları bir hastalığa sahip olduklarına inanmaya başlama eğilimi. Bu sendrom, özellikle bir kişinin sağlığı ve refahı ile ilgili olduğunda, belirli bir konuya aşırı derecede dalmış olmanın tehlikelerine yararlı bir pencere sağlar. Kendinizi Coronavirüs ve olası tüm sonuçları hakkında aşırı eğitme konusunda gerçek bir tehlike var. Psikoloji çalışmaları, örneğin, belirli bir problemi tespit etmenin daha düşük kararlara yol açabileceğini göstermiştir. Coronavirus üzerinde belirli bir derecede belirsizliği hissetmenin iyi olduğunu anlamak önemlidir. Gerçek şu ki, hala COVID-19 ile mücadelenin ilk aşamalarındayız ve hala çok şey bilinmiyor. Durum geliştikçe bilişsel olarak esnek kalmak en iyisidir. Bunu yapmazsanız, hala açıklanamayan bir fenomen için erken veya yanlış açıklamalara girme riskiniz vardır. Dezenformasyon, “korku derecesi ile ilişkili gibi görünen bir olgudur,
Son söz pelerin değil önlük giyen gerçek kahraman sağlıkçılara ve ülke yöneticilerime!
Sayıncumhurbaşkanım Recep Tayyip Erdoğan’ın aziz şahsiyetinin, insan sevgisinin önderliğinde, başkanlık sisteminin haklı kazanımları ile hızlı karar almanın avantajlarını kullanarak ve onun değerli çalışma arkadaşlarından Sağlık Bakanımın ciddiyetiyle, Korona Virüsle mücadele sürecini, el birliğiyle rehavete ve paniğe kapılmadan atlatma kabiliyetine sahip bir ülkeyiz, diyelim ve bu çok özel yazımıza bir nokta koyalım erenler!
Yorum Yazın