Türk savaş gemilerinin Akdeniz'de Kıbrıs Rum yönetimi adına petrol araması yapan gemiye izin vermemesi sonrası ortaya çıkan krizin temelinde Yunanistan ile Kıbrıs Rum yönetiminin paylaşım haritası yatıyor.
Rum Sigma televizyonu, Rum ve Yunanların hak iddia ettiği haritayı yayınlayarak ana hedefin “büyük Rum-Yunan (Helen) denizi’ olduğunu gözler önüne serdi. Harita, sadece Kıbrıslı Türklerin değil, Türkiye’nin de Akdeniz ve Ege’deki tüm haklarını yok sayıyor.
MÜNHASIR ALAN KAVGASI
Yunanistan ve Kıbrıslı Rumlar, Doğu Akdeniz’de 'münhasır ekonomik alan' adı altında hâkimiyet kurmak istiyor. BM’nin 1982 yılında imzaya açtığı, ancak Türkiye ve ABD başta olmak üzere birçok ülkenin onaylamadığı Deniz Hukuku Sözleşmesi, kıyı ülkelerine 200 deniz mili ya da 370 kilometre uzaklığa kadar deniz alanında hâkimiyet kurmasına izin veriyor.
Türkiye ve KKTC’nin tüm itirazlarına rağmen Mısır ve İsrail’le sınır belirleme anlaşması imzalayan Rumlar, son adım olarak Yunanistan’la da benzer bir çalışma yürütüyor. Yunanistan’la da benzer bir sınır anlaşması imzalamalarının ardından ortaya, Kıbrıs adasının çevresini kapsayan ve Yunanistan’a kadar deniz alanının tümünü içine alan büyük bir deniz alanı ortaya çıkacak.
TÜRKİYE’YE KARŞI OLDU BİTTİ
'Münhasır ekonomik alanlar' kıta sahanlığı gibi devletlerin doğrudan egemenlik alanı kabul edilmiyor ancak denizaltı ve yeraltındaki tüm kaynaklardan tek başlarına yararlanma hakkı veriyor. Kıyı devletlerinin ilan ettikleri alanlar, bir başka kıyı ülkesi ile üst üste geldiği durumlarda BM taraflar arasında paylaşım anlaşması yapılmasını öngörüyor. Rum ve Yunanlar ise, haritalarını Türkiye’yi yok sayarak kabul ettirmeye çalışıyor.
PETROL VE GAZ BULUNUNCA KRİZ OLDU
Denizlerde balıkçılık gibi kaynaklardan yararlanılması hedefiyle hazırlanan BM Deniz Hukuku Sözleşmesi, son 10 yıl içinde derin denizlerde sondaj yapmayı sağlayacak teknolojik ilerlemenin sağlanmasıyla birçok ülke arasında kriz nedeni haline geldi. Özellikle derin denizlerde doğalgaz ve petrol keşifleri sadece Doğu Akdeniz’de değil dünyanın birçok noktasında ülkeleri karşı karşıya getirdi.
Dünyada öne çıkan münhasır ekonomik bölge anlaşmazlıklarından bazıları şöyle:
* Güney Çin Denizi: Bölge ülkeleri, Çin, Japonya, Filipinler ve Malezya paylaşamıyor.
* ABD-Kanada: İki ülkenin deniz sınırlarının yer aldığı Beaufurd denizinde petrol bulundu. İki ülke de hak iddia ediyor.
* Norveç-Rusya: Norveç’in Kuzey Buz Denizi’ndeki Svalbard takımadaları, Rusya’nın münhasır ekonomik alan olarak belirlediği bölgeyle çakışıyor.
* Hırvatistan-İtalya: Avrupa Birliği içinde İtalya, Hırvatistan ve Slovenya arasında Adriyatik Denizi'nin paylaşımı konusunda büyük bir anlaşmazlık mevcut. İtalya, Hırvatistan’ın AB’ye tam üyelik müzakerelerini engellemekle tehdit ediyor.
* Fransa-Kanada: Fransa, Kuzey Amerika’daki toprağı Saint Pierre et Miguelon Adaları'nın Kanada’nın ilan ettiği münhasır ekonomik alan bölgesi içinde kalmasına itiraz ediyor.
* Lübnan-İsrail: Lübnan, İsrail’in Kıbrıs Rum Yönetimi ile imzaladığı sınır belirleme anlaşmasının kendi alanı işgal ettiğini belirterek itiraz ediyor. Kıbrıs açıklarında İsrail zengin doğalgaz yataklarına ulaştı, Rumlar ise uluslararası şirketlere kiralamalar yaparak deneme sondajları yapıyor.
Yorum Yazın